مقالات و جزوه های درسی رشته کامپیوتر

 

  اجزاء سه بخشي يك ارائه كتبي

 

   بند یا متن پار ( clause) :

- به تعدادی نوشتپار ذیل داخلی ترین عنوان در یک شاخه از طرح اولیه بند یا متن پار گوییم . متن پار کمیتی از متن است که خود یک عنوان دارد ودر درونش دیگر عنوانی وجود ندارد و از تعدادی نوشتپار تشکیل شده است .

 

متن پار مرکب یا متن بخش :

متن پار ممکن است مرکب باشد یعنی چند متن پار در درون خود داشته باشد . در شکل زیر ساختار متن پار مرکب نشان داده شده است . می توان متن پار مرکب را متن بخش نامید .

 

عنوان داخلي

 

قسمت یا فصل :

روشن است که در یک ارائه با کمیت زیاد مثلا گزارش تفصیلی یا کتاب متن بخش نیز می تواند مرکب باشد یعنی تعدادی متن بخش دارای یک عنوان داخلی که می توان آن را قسمت یا فصل نامید .

 

شالوده ارسطویی :

اجزاء متن اصلی یعنی متن پار ، متن بخش و ... و حتی خود نوشتپار باید شالوده ای داشته باشد شامل مقدمه ، شرح و نتیجه که اصطلاحا به آن شالوده ارسطویی می گویند.

 

چند توصیه برای نگارش بهتر :

1. دقت در انتخاب نوع کاغذ ، رنگ جوهر ، حاشیه گذاری مناسب ، خوانانویسی و نقطه گذاری
2. بهگزینی واژه ها و دقت در انتخاب الفاظ
3. درست نویسی واژه ها و پیروی از قواعد منطقی املای فارسی
4. پیروی از دستور زبا فارسی و پرهیز از استعمال کلمات و ترکیبات نادرست
5. ساده نویسی و پرهیز از عبارت پردازی و فضل فروشی
6. کوتاه نویسی و پرهیز از تفصیلهای نابجا
7. حقیقت نویسی و پیروی از منطق و استدلال
8. دقت در مقدمه چینی و نتیجه گیری
9. تیزبینی و باریک بینی
10. تصحیح و وارسی نوشته و حک و اصلاح مکرر

 

اجزای بخش آغازین در یک ارائه کتبی:

- جلد ( روی جلد )

- صفحه سفید ابتدایی ( برگ آزاد )

- صفحه عنوان

- صفحع رعایت شئون فرهنگی

- صفحه نظر داوران

- پیشگفتار

- اپی نگاشت ( epigraph)

- صفحه های تقدیم وسپاس

- صفحه های فهرست مطالب

- صفحه های فهرست جدولها و شکلها

- صفحه های فهرست نمادها و نشانه ها ( می تواند در بخش پیوستها گذاشته شود )

- چکیده مولف

 

اجزای بخش پایانی در یک ارائه کتبی:

- پیشنهادات و نظرات

- پیوستها

- فهرست منابع

- چکیده ( به زبان انگلیسی )

- صفحه عنوان ( به زبان انگلیسی )

- صفحه سفید انتهایی

- جلد ( پشت جلد )

 

اجزاء درون بخش میانی در یک ارائه کتبی:

این اجزاء عبارتند از پانوشت ، شکل ، جدول ، نتیجه نهایی و خلاصه نهایی و متن اصلی که جزء اصلی این این بخش است .

 

پانوشت :

پانوشت که به آن زیرنوشته ، پی نوشت ، پابرگ ، زیرنویس و پاورقی هم گفته می شود : کلمه ، عبارت ، جمله یا جملاتی است که در پایین متن اصلی در صفحه نوشته می‌شود و با موضوع مطرح شده در متن صفحه رابطه معنایی و موضوعی دارد . گاه به پانوشت حاشیه هم می‌گویند .

 

انواع پانوشت :

1. استنادی
2. ارجاعی
3. توضیحی
4. اطلاع دهنده

 

منظور از نوشتن پانوشت :

- رعایت امانت : در نقل قول و در تلخیص باید منبع مرجع را معرفی کنیم

- اعتبار بخشیدن به مطلبی که می نویسیم

- ارجاع دادن خواننده به قسمتی دیگر از متن

- توضیح بیشتر درباره ایده ای که در متن مطرح شده است

- دادن اطلاعاتی به خواننده از قبیل : املاء اسامی بیگانه ، معادل بیگانه یک اصطلاح فارسی ، معرفی اجمالی یک شخصیت – یک مکان – یک رویداد و یک برهه تاریخی

 

نحوه نوشتن پانوشت استنادی و ارجاعی:

در ساده ترین صورت و صرفنظر از پاره ای جزئیات در بار اول ارجاع یا استناد باید سه مجموعه اطلاع به خواننده داده شود :

 

 

 

   مشخصات مولف +  مشخصات منبع + مشخصات نشر

 

روش استناد یا ارجاع در متون علمی – فنی :

معمولا در متن علمی – فنی به جای استفاده از پانوشت استنادی یا ارجاعی در همان متن به یکی از دو روش زیر عمل می شود :

 

1- ( نام خانوادگی مولف ، شماره منبع در فهرست منابع و شماره صفحه )

 مثال : در متن فارسی ( بیرشک ، 7 ، ص 20)

 در متن بیگانه (  knuth / 8 / p.52)

 

2- ( نام و نام خانوادگی مولف تاریخ نشر )

 

 مثال : در متن فارسی ( ادیب سلطانی 1365)

 در متن بیگانه ( tannbaum 1997 )

اگر از یک مولف بیش از یک اثر در فهرست آمده باشد آنها را به کمک حروف الفبا مشخص می کنیم .

 مثال : ( آرام 1358- الف )

 

استفاده از شكل و جدول

 

  شکل :

  شکل امکانی است برای کمک به افزایش وضوح ارائه و سرعت بخشیدن و آسان کردن دریافت و درک مطلب برای مخاطب .

  استفاده از شکل در متون علمی – فنی بسیار رایج است . نقش اطلاع رسانی یک شکل خوب و مناسب معادل نقش صدها کلمه است .

 

  گونه های مختلف شکل :

- رسم

- عکس 

- نقشه

- منحنی

- گراف

- نمودار ( خطی ، میله ای ، سطحی ، حجمی ، پیکتو گراف و ... )

 

   ویژگیهای شکل :

- سادگی و وضوح

- وحدت ایده

- استقلال از متن

- تناسب با متناظر واقعی

- مقیاس داشته باشد

- دارای نمادها و علائم راهنمای لازم باشد

- دارای شماره و عنوان باشد

- اندازه مناسب

 

   محل درج و نحوه ارجاع شکل :

   شکل باید حتی الامکان نزدیک به متن مربوطه اش و بین دو نوشتپار و با دو سطر فاصله از آنها درج   شود اگر حداکثر 3 صفحه از متن مربوطه اش فاصله داشته باشد قید شماره شکل برای ارجاع به آن کفایت   می کند در غیر اینصورت شماره صفحه را هم باید قید کرد . اگر شکل از منبعی گرفته شده باشد حتما باید منبع را معرفی کنیم .

 

  جدول :

    جدول ساختاری است منظم حاوی مجموعه ای از داده ها مانند رقمها ، نشانه ها ، کوته نوشتها ، نامها وخلاصه مطالب که معمولا بهم مربوطند و یا ربط داده می شوند . جدول امکانی است برای ارائه یک ایده و یا جمع بندی یک بحث و به عنوان وسیله تجزیه و تحلیل کمی و کیفی اطلاعات مورد استفاده قرار می گیرد .

 

   ویژگیهای جدول :

- جدول باید ساده و واضح و خوشنما باشد

- جدول باید فشرده و منحصر باشد

- جدول باید وحدت ایده داشته باشد

- جدول باید استقلال وجودی داشته باشد

- جدول باید قابل ارائه بصورتهای مختلف چاپی باشد

- اندازه اش مناسب باشد

- کرانهای راست و چپ جدول باید از کرانهای راست و چپ کاغذ فاصله داشته باشد

- برای رسم جدول استفاده از سه خط افقی کافی است

- جدول باید دارای شماره و عنوان باشد

- جدول لزوما همیشه حاوی اعداد و ارقام نیست

- در متن باید توضیحاتی در حد لازم و اختصار در مورد جدول آورده شود

 

جدول ...... : .........................

____________________________________________________________________

 

 

____________________________________________________________________

 

 

 

 

 

نتیجه و خلاصه :

این دو جزء در پایان متن اصلی درج می شوند. اندازه نتیجه و خلاصه بستگی به اندازه متن اصلی دارد مثلا در مورد مقاله علمی – فنی ( 8 تا12 صفحه ) هر یک از این دو جزء یک یا دو نوشتپار است .

 

نتیجه :

هر مطلبی که نوشته می شود به ویژه مطالب علمی و فنی نتیجه ای دارد . نتیجه یک مطلب منظور اصلی و نهایی آن است . مخاطب ارائه نوشتاری همیشه انتظار دارد که از نتیجه نهایی آن گونه که مورد نظر ارائه کننده است آگاه شود و احیانا ان را با نتیجه ای که خود از متن اصلی می‌گیرد مقایسه کند .

 

نحوه تنظیم نتیجه :

در تنظیم نتیجه ضمن جمع بندی استدلالها و بیان مختصر ارتباط منطقی بین مفاهیم اساسی و ایده اصلی بحث نتیجه یا نتایج مهم را بصورت ساده و واضح بیان می کنیم . چنانچه متن اصلی از چند فصل یا قسمت تشکیل شده باشد بهتر است نتیجه هر فصل در انتهای آن درج شود .

 

خلاصه :

خلاصه نوع خاصی از چکیده عام است و هدف از درج آن کم و بیش همان است که در بحث چکیده مولف خواهد آمد اما تفاوتهایی با چکیده مولف دارد . در نوشتن خلاصه فرض بر این است که خواننده متن را خوانده است در حالیکه در چکیده مولف چنین نیست .

روش تنظیم خلاصه :

 در تنظیم خلاصه یک ارائه کتبی علمی – فنی هرچند می‌توان به روش گفته شده در بحث تلخیص عمل کرداما باید توجه داشت که چنین خلاصه ای باید به گونه‌ای نوشته شود که پاسخ پر سشهای زیر از آن بدست آید :

- موضوع یا مسئله دقیقا چه بوده است

- حیطه و حدود آن چگونه بوده است

- چه کارهایی انجام شده است ؟

- چه راه حل هایی ارائه شده است ؟

- مهمترین نتیجه بدست آمده چه بوده است ؟